هنگامی که پرتو نور از محیطی به محیط دیگر با غلظتی متفاوت وارد می شود، به علت تغییر سرعت عبور، مسیر آن منحرف میشود. این پدیده شکست نور "Refraction" نامیده می شود. در صورتیکه محیط دوم چگال تر از محیط اول باشد نور به خط عمود نزدیک‌تر می شود. و در صورتی که غلظت کمتری داشته باشد از خط عمود بر سطح دور میشود.
رفرکتومتری به معنی تعیین ضریب شکست گازها، مایعات و جامدات نیمه شفاف، به‌وسیله دستگاه رفرکتومتر است. می توان از این مشخصه، برای شناسایی مواد یا ارزیابی خلوص آن استفاده کرد. با معین شدن ضریب شکست، علاوه بر شناسایی مواد مقدار آن را نیز می توان محاسبه کرد.
دستگاه رفرکتومتر کاربرد زیادی در صنایع گوناگون دارد. به عنوان مثال برای اندازه‌گیری غلظت نمک طعام در حوضچه‌های پرورش ماهی مورد استفاده قرار می‌گیرد. در صنایع غذایی نیز این دستگاه کاربرد بسیار زیادی دارد مثلا در کارخانه های قند برای تعیین بریکس محلول قند مورد استفاده قرار می گیرد. در پزشکی برای پی بردن به میزان اوره و پروتئین خون، میزان نمک موجود در آن و غلظت مایعات استفاده می شود و مهم‌ترین کاربرد آن تعیین غلظت Urine در آزمایشگاه است.
بریکس واحدی است که بیان کننده مقدار ذرات جامد موجود در یک محلول است و اصولا به غلظت و ویسکوزیته وابسته است.
رفرکتومترها بنا به نوع کارکرد و دقت کار کردشتان به دسته های مختلفی تقسیم بندی میشوند
رفرکتومترهای چشمی دستی
این سری از رفرکتومترها از ساده ترین مدل های تولید شده توسط کمپانی atago میباشند و خود به چهار گروه اصلی زیر تقسیم میشوند
master m (ساده ترین مدل میباشد و در ۲۲ رنج مختلف موجود است )
master α ( این سری از رفرکتومترهای ATAGO دارای تطابق دمائی بوده و ضد آب میباشند و در ۲۰ رنج مختلف موجود میباشند . )
master T ( این رفرکتومتر دارای سیستم تطابق دمائی ATC میباشد . و در ۱۵ رنج مختلف موجود میباشد .)
master H ( اسری از رفرکتومترهای کمپانی ATAGO علاوه بر تطابق دمائی و ضد آب بودن برای اندازه گیری ضریب شکست مواد داغ نیز استفاده میشود . )
رفرکتومتر های دستی دیجیتال
رفرکتومترهای سری PAL که رفرکتومتر هائی کوچک و سبک و در عین حال ضد آب و بسیار دقیق و دیجیتال میباشند و در مدل های مختلف و برای کاربرد های متفاوت طراحی شده اند
در انواع مدل ها با کاربرد های اندازه گیری میزان بریکس مواد غذائی و اندازه گیری میزان شیرینی ، اندازه گیری میزان شوری و انواع رفرکتومترهای کلنیکال موجود میباشد .
رفرکتومترهای دیجیتال و رومیزی
این سری از رفرکتومترهای از دقت و کارکرد فوق العاده ای برخوردار هستند و معمولا فول رنج میباشند واز ۰تا ۹۵ % بریکس را با دقت ۰.۰۱ تا ۰.۰۰۱ اندازه گیری مینمایند .
کار کردن با این دستگاهها بسیار ساده است و با استفاده از انتخابی که کاربر هنگام ست کردن نمونه انجام میدهد میتواند رفرکت ، بریکس و یا ایندکس نمونه خود را اندازه گیری نماید . همچنین صفحه نمایشگر بزرگ این دستگاهها سبب هر چه آسانتر شدن اندازه گیری بریکس نمونه ها شده است .
رفرکتومترهای رومیزی دیجیتال به پرینتر و کامپیوتر نیز متصل میشوند و کاربران میتوانند نتایج حاصله از آزمایشات خود را به راحتی ثبت نمایند .
